Ngày mai (7/3 âm lịch), chùa Láng lại vào lễ hội truyền thống - lễ hội thường niên của ngôi chùa đã được lịch sử ghi nhận là "Danh lam bậc nhất thế gian, ít chùa nào sánh nổi.

Khí tốt phượng thành bên hữu tỏa khắp, dòng sông Tô Lịch, bên tả lượn vòng". Đó là lời ca ngợi của tiến sỹ Nguyễn Khả Trạc (1598 - 1672) dành cho chùa Láng (Chiêu thiền tự) ghi trong văn bia đặt tại chùa.

Ngôi chùa được xây dựng giữa thế kỷ XII, trên mảnh đất rộng, nay thuộc phường Láng Thượng, quận Đống Đa. Diện mạo của chùa hiện nay có từ lần trùng tu giữa thế kỷ XIX. Trước đây chùa có đủ 100 gian, được xây theo kiểu nội công ngoại quốc. Các nhà chính đều có chín gian tạo nên ngôi chùa to rộng, bề thế. Kiến trúc tầng tầng lớp lớp, hòa hợp với sân vườn và cây xanh, không gian sâu thẳm, tĩnh mịch, cổ kính. Dẫn vào cõi Phật là cửa tam triều, hình khối đường bệ, thanh thoát, giữa là bốn trụ hoa biểu bằng gạch, trên có ba ô cổng được liên kết bằng ba dải mái cong mềm mại. Qua cổng, đến sân rộng lát gạch Bát Tràng, giữa sân có sập đá vuông là nơi chồng đòn rước kiệu ngày hội chùa. Tiếp sau tam quan là thảm cỏ, có hai hàng cây muỗm to cao tỏa bóng xuống lòng đường. Trước tiền đường là ngôi nhà bảo cái, mặt bằng bát giác (8 góc), nơi đặt kiệu thánh vào đêm trước ngày hội. Bảo cái đặt ở vị trí trung tâm của chùa, là công trình có giá trị kiến trúc nghệ thuật nổi bật như một điểm nhấn. Cột hiên bao quanh và tường bên trong đều bằng gạch nung già để trần. Mái lợp kiểu mái chồng, hai tầng, gồm 16 mái mềm mại, thanh nhã. Hai bên bậc thềm dẫn lên nhà tiền đường có đôi rồng đá uốn khúc uyển chuyển khá đẹp. Tiền đường và trung đường song song, được nối với nhau bằng một nhà cầu ở giữa. Hậu cung gắn với trung đường, nối với nhà tổ phía sau bằng hai dãy hành lang. Dưới mái hành lang có hai dãy động Thập điện Diêm vương miêu tả những hình phạt đối với kẻ tàn ác ở dưới âm ti.

Chùa Láng có 198 pho tượng lớn nhỏ, 39 hoành phi, 31 câu đối, 15 tấm bia đá, lưu giữ 12 đạo sắc phong của các vua triều Lê, Tây Sơn và Nguyễn. Tấm bia tạo dựng năm 1656 cao 1,4 mét, rộng 0,8 mét có hoa văn rồng chầu mặt nguyệt, hai bên riềm có phượng chầu hoa sen và hai tiên nữ với đôi cánh dướn bay lên trời xanh. Đáng chú ý là ngoài các tượng Phật, ở hậu cung có tượng vua Lý Thần Tông (1128 - 1138) ngồi trên ngai vàng và tượng thiền sư Từ Đạo Hạnh mặc áo cà sa.

Không phải ngẫu nhiên mà chùa Láng chọn thờ thiền sư Từ Đạo Hạnh. Thật ra, xung quanh ông có nhiều truyền thuyết kỳ ảo. Ông học pháp thuật để giết Đại Điên, trả thù cho cha. Sau ông vào chùa, đi tu và trút xác, đầu thai thành Lý Dương Hoán, tức vua Lý Thần Tông. Ở chùa Thầy (xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai) có hang "hóa" là nơi Từ Đạo Hạnh trút xác thành vua nhà Lý vào ngày mồng 7 tháng ba âm lịch. Chùa Thầy cũng thờ Từ Đạo Hạnh như chùa Láng. Từ Đạo Hạnh còn được tôn vinh là tổ sư của nghề múa rối nước.

Hội chùa Láng nay mai lại tiếp tục tường thuật lại cuộc chiến giữa Từ Đạo Hạnh và Đại Điên - hội của sáu, bảy làng ở hai bên bờ sông Tô Lịch. Sau nhiều năm chiến tranh và đời sống khó khăn, lễ hội chùa Láng không đi về trong đời sống người dân làng Láng nữa. Cho đến năm 1995, lễ hội này mới được khôi phục và được duy trì đều đặn cho tớihôm nay.

Thu Hoa

Nguồn: Hanoinet