Ta vẫn còn đến đi thong dong
Có không còn mất chẳng băn khoăn
Bước chân con hãy về thanh thản
Không tròn không khuyết một vầng trăng…
(Thơ Thiền Sư Nhất Hạnh)
Bốn ngày nghỉ tôi tắt điện thoại, mang theo cái balô nhẹ và xỏ đôi dép lê…thẳng tiến đến chùa Đình Quán để tham dự khóa tu 4 ngày với chủ đề “Happiness is Now or Never”, diễn ra vào ngày 30/8/2008 đến ngày 02/9/2008.
Tôi tới ghi danh chậm mất 5 phút theo thông báo… vừa đi vừa lo tới chậm thì ngại quá. Nhưng đến đó mới biết nhiều người còn đến sau hơn cả tôi.
Mọi thứ mới lạ lẫm làm sao, nhất là đây lại là một ngôi chùa. Lần này là lần thứ hai trong đời tôi bước chân tới một ngôi chùa.
Ghi danh xong, tôi thấy một chị đến bên cầm tay tôi và dịu dàng nói: “Bạn đi theo mình nhé, chúng mình sẽ cất đồ đạc ở nhà sàn, và ngủ ở đó”. Giọng chị nhẹ nhàng lắm, dáng đi cũng vậy. Nhìn chị thật hiền, chị hơn tôi một tuổi đang là giáo viên mầm non.
Những giây phút đầu tiên ấy trông tôi chắc là nghiêm nghị lắm vì tôi chẳng dám nói cười tự nhiên như ở ngoài đường. Đây là chùa mà. Ấy thế mà lúc sau, tiếng cười đùa rộ lên khắp nơi: Xung quanh tôi rất nhiều bạn trẻ, như tôi, nhỏ hơn tôi, hay lớn hơn tôi chút chút. Cũng có một số các bà, các ông, các cô bác và các em bé nữa.
Người tới tham dự khóa tu có nhiều độ tuổi nên cũng phân ra làm nhiều nhóm khác nhau, gọi là các gia đình. Gia đình số 1 có cái tên rất “trinh thám” gọi là Khu Vườn Bí Mật, gia đình số 2 tinh nghịch với cái tên Vịt Donald, số 3 là Gấu Pooh Xinh Xắn, số 4 là Công Chúa Nhỏ, Số 5 là Hoàng Tử Bé và số 6 là Thiên Thần Nhỏ. Tôi thuộc gia đình số 3, gia đình gấu Pooh xinh xắn, cùng chung gia đình với chị dịu hiền đã đưa tôi tới nhà sàn.
Chùa Đình Quán khá rộng. Mùa thu nên vườn cây lúc lửu hoa trái. Nhãn và bưởi trĩu quả. Hoa lá thơm ngát…Hương thơm của nhiều loại hoa ấy đã theo tôi suốt những ngày ở đây, theo tôi trong từng giây phút được sống chung với tăng thân.
Ghi danh xong, mọi người được mời vào thiền đường nghe hướng dẫn tổng quát và tập thiền ca. Kế đó là tới giờ cơm trưa, gọi là khất thực. Tức là, mọi người xếp hàng đến bên bàn ăn bày sẵn cơm và các món chay, sau khi lấy thức ăn, mọi người đi thiền hành tới thiền đường để được hướng dẫn cùng nhau ăn trong chính niệm. Mấy trăm người ngồi bên nhau mà im phăng phắc. Ai cũng nhai thật nhẹ và theo dõi hơi thở. Ăn trong chính niệm là ăn mà biết thưởng thức vị ngon của rau, của đậu, của cà,…Vị mặn của món xào, món kho hay vị chua chua của món sốt…Mỗi miếng cơm nhai trong chính niệm là sự biết ơn đến đất trời, muôn loài và công lao của những người đã góp nên bát cơm này. Ruộng lúa, ruộng khoai, những cây rau xanh hóa mình trong chiếc bát nhỏ… Ăn trong chính niệm là ăn mà trân trọng sự có mặt của những người thân…
Sau bữa cơm trưa là thiền buông thư và thiền lạy. Mọi người nằm xuống thiền đường, theo dõi hơi thở và nghe sư cô đọc kệ. Tôi chưa biết thiền buông thư nên chỉ theo dõi hơi thở mươi phút là lăn ra ngủ ngon lành. Sau thiền buông thư thì có pháp đàm, đó là buổi nói chuyện trao đổi về kinh nghiệm thực tập thiền và áp dụng chính niệm vào đời sống hàng ngày, sao cho mỗi giây phút hiện tại đều trôi đi trong an lạc. Ngoài ra còn có chương trình tham vấn riêng dành cho những ai có thắc mắc muốn được hỏi trực tiếp các sư thầy, sư cô
Buổi chiều, trước giờ cơm tối bao giờ cũng vang lên những tiếng cười trong trẻo và tiếng hò hét sảng khoái của những người trẻ chúng tôi, điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ là ở chùa lại có được. Tôi cứ nhớ mãi những giây phút vui chơi ấy, bởi đó là thời gian tôi được quay trở về với những trò chơi thời thơ ấu. Tôi tham gia trò ném lon, cướp cờ và nhiều trò khác do các sư cô hướng dẫn. Khi chơi trò chèo thuyền tôi bị ngã, đầu gối tím bầm lên, sưng mấy ngày liền mà tôi lại cảm thấy hạnh phúc quá chừng vì cái vết tím ấy. Hồi bé tôi từng bị tím như vậy không biết bao nhiêu lần…Những giây phút cười thỏa thuê của thuở ấu thơ tưởng như đã mất hút theo thời gian thì hôm nay nó đã trở về lại với tôi ngay trong giây phút hiện tại. Khi ném lon, tôi đã hòa mình làm một với trò chơi cho đến khi chợt nhận ra trong số những người chơi trò ném lon chỉ có mỗi mình tôi là con gái cùng một lũ các em học sinh nam. Đến ngày hôm sau, chân đau ê ẩm vì chạy khiếp quá, cổ họng hơi rát vì hét hò khiếp quá đến mức sư thầy phải chạy ra xem đứa nào hét mà kinh thiên động địa như vậy…Nhưng sư thầy cũng rất vui, hỏi tên gì, đã tham gia nhóm Về Nguồn chưa…thật vui là vui lắm…
Những ngày đó tôi được trở lại là một đứa trẻ thơ. Mà không chỉ có tôi đâu, tất cả mọi người tham dự khóa tu đều như vậy hết. Chúng tôi được hướng dẫn thiền trong mọi hoạt động. Thiền ăn là học cách ăn như thế nào cho có ý thức, thiền hành là học đi như thế nào cho mỗi bước chân đều an lạc, mỗi bước chân đều nở hoa, hay thiền đứng nữa, mỗi lần phải đứng chờ đợi thì đứng làm sao cho thoải mái, bình an …giống như là đứa trẻ được học ăn, học đi, học đứng vậy. Tất nhiên tôi chưa hề biết về thiền một cách đúng nghĩa. Khi thiền hành, ai cũng đi chầm chậm theo thầy Pháp Đăng, nhưng đó mới là học bước theo thôi, vì để có thể đi an lạc hoàn toàn, đi như một dòng sông thì phải mất một thời gian thực tập.
Có những cảm xúc, những khoảnh khắc sâu đậm ghi dấu mãi trong lòng tôi. Đó là lúc ăn cơm tối với gia đình ngoài trời. Gia đình tôi ngồi ở trước nhà ăn, quanh chiếc bàn đá tròn dưới giàn Bạch Tử Hồng thơm ngát, và hương hoa ngọc lan dịu ngọt, hay hoa tướng công tinh khiết… Khi tiếng chuông vang lên thì mọi người chợt im lặng, dừng lại mọi hoạt động, mọi suy nghĩ dù có đang làm gì để trở về theo dõi hơi thở của mình, đưa tâm trở về với thân…thở vào tâm tĩnh lặng, thở ra miệng mỉm cười…Có lúc tôi chợt tự hỏi, có phải đây là bữa ăn trong một giấc mơ? Cứ tưởng điều hạnh phúc ấy là điều không thật nào ngờ nó đang ở hiện hữu ngay trong giây phút này…
Giây phút thiêng liêng của tôi còn là giây phút thiền hành một mình trong vườn khuya trước giờ đi ngủ. Điều tuyệt vời là trên mảnh đất thiêng liêng này, những hành động mà nếu làm ở ngoài có thể bị coi là “hâm” thì ở đây lại hết sức bình thường. Tôi bước đi chậm lắm, vừa chậm vừa tập theo dõi hơi thở:
Từng bước chân thảnh thơi
Nụ cười tươi thắm trên làn môi
Từng đám mây ngang trời
Là dòng sông chảy ra biển khơi…
Khi đứng yên gần tượng Bồ Tát Quan Thế Âm đặt trước hòn non bộ và chánh điện tôi tưởng chừng không gian và thời gian ngừng lại. Đêm hè lộng gió, trời trong nên hiện rõ muôn sao lấp lánh, lòng tôi tràn ngập hạnh phúc. Tôi nhìn lên phía trái của bầu trời bắt gặp những chòm sao quen thuộc: chòm Nhân Mã cạnh Chòm Bọ Cạp, sao Sirius rực sáng, và phía xa kia là chòm Thiên Nga…Quay đầu nhìn lại phía bên phải là rặng mẫu đơn trắng lấp lánh dưới ánh sáng của chớp lóe sau làn mây. Và ngay trước mắt tôi là tượng bồ tát uy nghi và từ bi. Phía dưới là hồ nước nhỏ nhân tạo có hòn non bộ. Trong đêm yên lành tôi mỉm cười lặng ngắm những đóa hoa súng trắng hồng tỏa hương thơm nhẹ theo từng cánh hé nở…
Những giờ tọa thiền buổi sáng sớm lúc 4h30 cũng là những giây phút tuyệt vời. Lâu lắm lắm rồi tôi không thức dậy sớm như vậy, dậy sớm nhưng không thấy mệt vì ở đây 9h30 đã phải đi ngủ rồi. Tôi thấy trời lúc ấy còn tối mờ, những vì sao vẫn còn nhấp nháy trên nền trời đen mượt như nhung. Mọi người cùng bước tới thiền đường, hình ảnh ấy giống y như trong những câu thơ của sư thầy Quảng Ân:
Thức dậy thấy muôn sao
Bình yên không lay động
Nương nhẹ nhàng hơi thở
Nghe mát lạnh trời đông.
Em mỉm cười thanh thản
Trong hương thơm cỏ non
Bước chân không vội vã
Vui khúc hát thái hoà.
Thiền đường mầu nhiệm quá
Em thiền toạ an nhiên
Tăng thân dòng suối ngọt
Chảy đi khắp mọi miền.
Ngoài kia muôn chim hót
Chào mừng ánh dương lên
Bên thềm muôn hoa nở
Dâng hương sắc cho đời.
Muôn sao giờ đi ngủ
Mộng đẹp đến trong mơ
Bình minh về khắp lối
Đẹp cả một vần thơ.
Cuối khóa tu, chúng tôi được tham dự một buổi thiền trà, được nghe sư cô Hoa Nghiêm đọc những vần thơ nhẹ nhàng về chén trà uống trong chính niệm:
Chén trà trong hai tay
Chính niệm nâng tròn đầy
Thân và tâm an trú
Bây giờ và ở đây…
Kí ức tôi không thể lưu giữ được từng giây từng phút trong 4 ngày qua, nhưng thực sự tôi đã sống trọn vẹn trong suốt những giây phút ấy. Mọi người chia tay lưu luyến, những lời chia sẻ xúc động và những lời ca vang lên, tiếng chuông chùa đã trở nên quen thuộc và thân thương với tôi. Ngoài kia trời thu chín rồi…
Gió vẫn còn bay con biết không
Như mưa xa tiếp áng mây gần
Hạt nắng từ cao rơi xuống thấp
Cho lòng đất thấy bầu trời trong
(Thơ Thiền sư Nhất Hạnh)
Kim Quý
(langmai.org)