Từ đầu năm 1239, các vua Trần đã xây dựng tại quê hương Tức Mặc của mình hàng loạt các cung điện, lầu gác làm nơi ở cho hoàng thân quốc thích. Đây là trung tâm thứ hai của đất nước bên cạnh kinh đô Thăng Long.

Đối với người nông nghiệp, Ngôi Nhà - cái tổ ấm để đối phó với nóng, lạnh, nắng, mưa, gió, bão - là một trong những yếu tố quan trọng nhất đảm bảo cho họ có một cuộc sống định cư ổn định, có an cư thì mới lạc nghiệp !

Nghệ thuật gồm có những lĩnh vực như thơ, họa, âm nhạc, kiến trúc... Nghệ thuật hòa điệu với tâm hồn của con người. Nếu cuộc sống không có nghệ thuật thì tất cả đều khô cằn như gỗ đá. Nghệ thuật thể hiện cảm hứng của tâm hồn.

Điểm đặc biệt là người dân từ miền Bắc vào Thuận Hóa làm ăn, nhưng ngược lại tất cả các ngài truyền bá Phật pháp, dựng thảo am và lập chùa chiền thì đều Đàng Trong ra. Tất cả các ngài đến truyền bá Phật pháp đều dựng tháo am trong bóng cây rừng rậm rịt đầy cọp, beo, và rắn độc ấy cả.

Theo văn bia để lại, Chùa Cổ Lễ thuộc thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định có hiệu là “Thần Quang Tự”. Tương truyền rằng ngôi Chùa được Ngài Không Lộ Thiền sư xây dựng vào thế kỷ XI nên trong Chùa còn tượng thờ Ngài. Trên thượng điện có pho tượng đức Bổn Sư cao 4m, bề ngang cao 3,5m, tượng được tạc bằng gỗ, sơn son, thiếp vàng.